Het kan je zomaar ineens overkomen.
Er komt een nieuwe collega bij jou op de kamer. Zij stelt zich direct vanaf het begin zelfverzekerd en dominant op, lijkt alles beter te weten. Zit nooit om een mening verlegen en heeft haar woordje klaar waar jij nog zit te denken over de beste aanpak. Iedereen is onder de indruk en jij voelt je alleen maar steeds kleiner worden…
In zijn boek ”’De zwarte met het witte hart” beschrijft Arthur Japin hoe twee zwarte jongens, die afwijken van de witte massa, manieren vinden om te overleven. De een profileert zich, ofwel is voortdurend bezig om een plek te bevechten en zich te bewijzen in zijn omgeving, en de ander egaliseert, moffelt de verschillen zo veel mogelijk weg en houdt daarmee een deel van zichzelf verborgen. Beide manieren leiden in dit verhaal op hun eigen manier tot eenzaamheid. En hij voegt daar iets aan toe: ”het een lijkt moedig, het ander laf. (…) Vechten tegen jezelf is bepaald niet makkelijker dan vechten tegen de rest. Alleen minder opvallend.
”Waar is mijn pen nou gebleven, ik had hem net nog?” ,
”Ben ik hier naartoe gelopen, maar wat wilde ik hier nu ook alweer gaan doen?”,
”Heb ik al die chocola nu al op, ik heb het nauwelijks geproefd?”.
Je kent dat vast wel, je doet dingen gedachteloos en ineens ”ben” je er weer: ineens is er het besef van: o ja, waar was ik ook alweer mee bezig”??. Als het je vaak overkomt kan dat mateloos irritant zijn! Steeds weer dingen kwijt, steeds weer ergens binnenlopen en niet meer weten waarvoor. Vaak als je dan terugloopt naar de plek waar je vandaan kwam, schiet het je weer te binnen. Waarna je vervolgens weer terug kunt. Je zit helemaal in je automatische piloot en hebt nauwelijks in de gaten wat je aan het doen bent.
Je hebt net een nieuwe baan, je begint vol enthousiasme en ineens is daar onverwacht spanning en stress. Voorheen voelde je je lekker, werd je gewaardeerd en je werd gezien als de expert tegen wie anderen opkeken. En nu ineens voel je je onzeker, denk je: kan ik het wel? Val ik niet door de mand? Zijn die anderen niet veel beter dan ik?
Het lijkt wel of je jezelf ineens wel heel erg tegenkomt. Gek dat je daar nooit eerder last van had. Of misschien wel een beetje als de dingen af en toe eens een keer spannend werden. Maar in het algemeen ging je werk je goed af en had je plezier in je werk. Waarom lukt dat nu plotseling niet meer en lijken de dingen je soms zoveel moeite te kosten?
Waarom is het nooit goed genoeg wat je doet? Zo’n vraag die elke keer weer terugkomt. Zo’n stemmetje in je hoofd, dat je alsmaar op je tekortkomingen wijst. Je bent steeds bezig jezelf te beoordelen: je bent niet slim genoeg, je bent te saai, je ziet er niet leuk genoeg uit, je bent te afwachtend, en ga zo maar door. Je bent je daar soms van bewust, op andere momenten minder, maar op de een of andere manier is er altijd wel iets dat niet-goed-genoeg is. Een gat tussen wat je zou willen en hoe de werkelijkheid er uit ziet.
Dit niet-goed-genoeg verhaal kan je aardig in zijn greep houden. Het is alsof je alles bekijkt door een donkere bril: ook als je naar je verleden kijkt, zie je pijnlijke gebeurtenissen en teleurstellingen (het verleden was niet-goed-genoeg) en als je naar de toekomst kijkt, gaat dat gepaard met angst: angst om te falen, angst voor afwijzing, angst voor het onbekende. Ook de toekomst is niet-goed-genoeg.
Deze zomer heb ik weer gewandeld in de Franse Bourgogne. Ze hebben daar mooi uitgezette routes, die duidelijk staan aangegeven, met streepjes als je rechtdoor moet, een haakje als je af moet slaan en een duidelijk kruis op een paal van de weg waar je niet heen moet. Lekker duidelijk, je wandelt ontspannen, je geniet van het zonnetje en de mooie natuur om je heen. Totdat je bij een kruispunt komt waar je even geen aanwijzingen kunt vinden. Geen streepje, geen haakje, geen kruis te zien. Huh…en nu? Hoe verder?
Je loopt wat heen en weer, overlegt met degene die je bij je hebt (waarbij de discussie soms hoog kan oplopen!!), en je kiest ten slotte maar een pad waarvan je denkt dat het klopt, onderwijl speurend naar bevestiging in de vorm van zo’n geel streepje en hopend dat je niet te ver afdwaalt, mocht het toch niet goed zijn. En dan is het moment daar.…hoera!!! Een streepje, het klopt!! En je loopt weer gerustgesteld en met hernieuwde ontspanning verder.
Je kent ze wel die lijstjes met ’nuttige tips’. Je kan geen blad openslaan of er staan lijstjes met ’tips om ’beter in je vel te zitten’, ’tips om meer positief in het leven te staan’ of ’tips om meer te doen wat je ècht zelf wilt’. Kortom tips om zo snel mogelijk meer grip te krijgen op je bestaan. Ook het internet staat er vol mee: ik ben eens gaan zoeken naar:
’Tips voor meer zelfvertrouwen’. Daar komen heel wat lijstjes uit naar voren.
Een willekeurige greep hieruit:
– Stel doelen.
– Ga gezond leven.
– Richt je op de positieve dingen.
– Ga om met succesvolle mensen.
– Wees assertief.
– Denk niet zwart-wit.
“Als ik nu maar niet zo onzeker was, dan zou ik…”, ‘’als ik maar durfde, dan zou ik…’’, ‘’als ik nu maar niet altijd zo bang was, dan zou ik….’’. Herken je dit soort gedachten? En wat komt er dan te staan op die stippellijntjes? Misschien weet je dat niet eens zo één, twee, drie. Of komen er dingen in je op als: ‘’dan zou ik meer vrienden willen maken’’, of ‘’dan zou ik op mijn werk eens echt vertellen hoe ik erover denk!’’ , of ‘’dan zou ik een andere baan gaan zoeken’’, of ‘’dan zou ik radicaal het roer omgooien en mijn leven heel anders inrichten’’. Meestal blijft het bij wat vaag dromen en kun je anderen benijden die dit soort dingen wel echt doen.
Bovendien heb je vaak al je handen vol aan de gewone, dagelijkse dingen. Je moet een klusje opknappen waar je je niet helemaal tegen opgewassen voelt, een gesprek voeren waar je tegenop ziet, iemand onder ogen komen waar je je niet bij op je gemak voelt. Je gaat redeneren met jezelf, jezelf moed inpraten: het valt best mee, je kunt het best, het ging de vorige keer toch ook best goed…
Tja, mindfulness….je komt het te pas en te onpas tegen. Je hebt er wel een idee bij, iets met mediteren of zo……. maar wat moet je er nu mee, héb je er ook wat aan of is het vooral zweverig geitenwollensokkengedoe? Je hebt wel eens wat gehoord van anderen over het eten van rozijnen en daarbij kreeg je het gevoel dat dat helemaal niets voor jou is.
Eerst even een zijweggetje: je kent vast wel dat gevoel van helemaal opgaan in iets wat je graag doet. Je bent bijvoorbeeld een hartstochtelijke bouwer van modeltreintjes, of je houdt van paardrijden, muziek maken of heerlijk wroeten in de tuin. Je vergeet de tijd, je vergeet even helemaal wie je bent en tegelijkertijd, als je er even bij stilstaat, tussendoor of achteraf, voel je dat dit nu juist heel erg is wie jij bent. Het zijn de momenten waarop je op je best bent. Ook in je werk kun je dit soort momenten hebben, bijvoorbeeld wanneer je je expertise kunt laten zien over een onderwerp waar je veel vanaf weet.
Maar wat heeft dat nu met mindfulness te maken ? Simpelweg gaat mindfulness over het gewoon bewust ervaren van wat je op dit moment aan het doen bent, wat je denkt en wat je voelt.
Rust in je hoofd en vertrouwen in jezelf.
